Η πανδημία, εκτός όλων των άλλων δεινών που επέφερε στην χώρα μας, συνέτεινε και στην φτωχοποίηση κατά μερικών ακόμη λέξεων της πολύπαθης ιστορικής ελληνικής γλώσσας. «Λοκντάουν», «Τέικ εγουέϊ κ.α» αντικατέστησαν ωραιότατες λέξεις της μητρικής μας γλώσσας.
Από τις πιο πρόσφατες αλλοιώσεις της ελληνικής γλώσσας λόγω ...κορονοϊού είναι η ονομασία της διενέργειας ελέγχων ταχείας ανίχνευσης μέσα από το αυτοκίνητο για τους οποίους κάποιοι αρμόδιοι της κεντρικής εξουσίας είχαν την απρονοησία να επιτρέψουν να χρησιμοποιηθούν, για άλλη μια φορά, λέξεις της αγγλικής γλώσσας λες και απευθύνονται σε κατοίκους χώρας με όρους βρετανικής αποικιοκρατίας.
Το παρόν κείμενο κριτικής δεν αφορά, φυσικά, το ιατρικό και υγειονομικό προσωπικό της χώρας που δίνουν έναν αξιοθαύμαστο και αξιέπαινο αγώνα ενάντια στον αόρατο εχθρό της δημόσιας υγείας στον οποίο πρέπει να συμπαρασταθούμε όλοι να ξεπεράσουμε τις δύσκολες στιγμές που βιώνει η ανθρωπότητα. Οι άνθρωποι αυτοί αξίζουν το σεβασμό μας.
Το κείμενο αφορά μόνο το ζήτημα της προστασίας της γλώσσας μας για το οποίο , βέβαια, δεν ευθύνονται οι ίδιοι.
Δυστυχώς η ατυχής (και καταστροφική για την ελληνική γλώσσα) απρονοησία των αρμοδίων πέρασε σε πολλά μέσα ενημέρωσης αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση που δεν έδειξαν αντανακλαστικά αντίδρασης στην κακοποίηση της ελληνικής γλώσσας.
Έτσι έφθασε και στον Δήμο μας
Αφορμή γι' αυτό το άρθρο ήταν ένα δελτίο τύπου που έφθασε στην έδρα μας (έδρα των περιοδικών μας είναι το Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης) από τον Δήμο Ωραιοκάστρου σχετικά με την διενέργεια ελέγχων ταχείας ανίχνευσης αντιγόνου του κορωνοϊού Covid-19 το οποίο στον τίτλο του (και στο εσωτερικό του) είχε, όχι μία λέξη, ούτε καν δύο, αλλά ολόκληρη φράση τεσσάρων συνεχόμενων λέξεων στα αγγλικά! (Στο εσωτερικό του δελτίου οι ξένες συνεχόμενες λέξεις σε μία μόνο φράση γίνονται πέντε!)
Θα μπορούσε το μεγαλύτερο μέρος της φράσης να αποδοθεί στην εκφραστικότατη και πλούσια μητρική μας γλώσσα.
Η φράση του τίτλου στο δελτίο τύπου του Δήμου ήταν: «Ολοκληρώθηκαν τα drive through rapid test στη Λητή του Δήμου Ωραιοκάστρου».
Η μισή φράση είναι στα αγγλικά λες και ζούμε σε μια ξένη αγγλόφωνη χώρα!
Εδελιάεν («δέθηκε, μπερδεύτηκε») η γλώσσα μ', για να χρησιμοποιήσω και μία φράση της αρχαιοπρεπούς ποντιακής διαλέκτου.
Οφείλουμε να προστατεύουμε μία ιστορική γλώσσα
Το καταλαβαίνω να αναφέρουμε κάποια λέξη που διεθνώς χρησιμοποιείται από την επιστημονική κοινότητα για τον ιό (π.χ. COVID-19) αλλά το να αντικαταστήσουμε ολόκληρες λέξεις και φράσεις της ελληνικής γλώσσας με άλλες που δεν είναι επιστημονικοί ή τεχνολογικοί όροι δεν το βρίσκω λογικό. Δεν υπάρχει κανείς λόγος να το κάνουμε.
Είναι παράδοξο, ή μάλλον απαράδεκτο, η ελληνική γλώσσα, η οποία έδωσε στην αγγλική γλώσσα το 25% των λέξεών της, τα τελευταία χρόνια να ενσωματώνει στον κορμό της αγγλικές λέξεις ή εκφράσεις, και μάλιστα απροσάρμοστες μορφολογικά και συντακτικά.
Η ελληνική γλώσσα, όχι μόνο δεν υστερεί εκφραστικά αλλά αντίθετα μπορεί να βοηθήσει με τον γλωσσικό της πλούτο το παγκοσμιοποιημένο λεξιλόγιο όπως το έκανε με την λέξη «πανδημία».
Ακόμη και στην ίδια την Βρετανία, οι κρατικοί ιθύνοντες επέλεξαν μία ελληνική λέξη για να αποδώσουν την προσπάθεια εμβολιασμού του πληθυσμού ονομάζοντας το πρόγραμμα εμβολιασμού με την ελληνική λέξη «Πανάκεια».
Είναι ακατανόητο το σύγχρονο φαινόμενο η ελληνική γλώσσα να ενσωματώνει αλόγιστα στο λεξιλόγιό της αγγλικές λέξεις, όταν υπάρχουν αντίστοιχες, και πιο λειτουργικές, ελληνικές λέξεις. Εξαίρεση αποτελούν οι νέοι όροι που δημιουργούνται με την εξέλιξη στην τεχνολογία, οι οποίοι εξάλλου χρησιμοποιούνται σε παγκόσμια κλίμακα.
Και είναι επίσης ανεπίτρεπτο αυτή η αλλοίωση να γίνεται από επίσημους φορείς που, αν μη τι άλλο, έχουν ως ευθύνη τους την προστασία της γλωσσικής, ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου.
Στο βιβλίο του «Η νεοελληνική γλώσσα», ο καθηγητής ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης κ. Μακρίτζε, κάνει την ακόλουθη παρατήρηση: «Σήμερα τον μεγαλύτερο κίνδυνο αποτελεί, όπως ξέρουμε όλοι, η εισβολή αγγλικών στοιχείων στην ελληνική». (Πηγή: άρθρο Κυριάκου Αμανατίδη, Νέος Κόσμος).
Αυτό από έναν Άγγλο καθηγητή, όχι από εμάς, το 1985.
Κάθε δημόσιος φορέας στην χώρα μας καθώς και τα μέσα ενημέρωσης, οφείλουμε να προστατεύουμε την ελληνική γλώσσα. Είναι μία ιστορική κληρονομιά, ένα δώρο του ελληνικού πολιτισμού προς την παγκόσμια κοινότητα που δεν δικαιούμαστε να την καταστρέψουμε.
Φωκίων Φουντουκίδης,
δημοσιογράφος
Comments